İklim krizinin tırmanmasını durdurmak için şansımız; okyanuslar…
Okyanus, gelecek nesiller için korunması gereken kritik bir kaynak! Okyanuslar sıcaklığı ve karbondioksiti emerek iklimi düzenleyen önemli bir rol oynuyor.
Okyanus, gezegenin yaşamının yüzde 95’ine ev sahipliği yaparken, aynı zamanda fazla ısının yüzde 93’ünü ve insan kaynaklı karbon dioksitin yaklaşık yüzde 30’unu emiyor. Gezegenin oksijeninin yarısından fazlasını üretiyor, hatta okyanustaki tek bir fotosentetik varlık olan Prochlorococcus, dünya biyosferinin oksijeninin yüzde 20’sini sağlıyor.
Sürdürülebilir bir okyanus ekonomisinin gelişimi, iklim uyum ve azaltma fırsatlarını içeriyor. Örneğin, mangrov ormanları, deniz çayırlıkları ve mercan resifleri gibi mavi karbon ekosistemlerini koruyarak ve restore ederek, kıyılarımızı ve oralarda yaşayan milyonlarca insanın geçim kaynaklarını güvence altına alabiliriz; sürdürülebilir deniz ürünlerini destekleyerek, küresel protein üretiminin karbon ayak izini düşük tutabiliriz. Aynı zamanda, deniz üstü rüzgâr projelerini ve deniz karbondioksitini uzaklaştırma projelerini geliştirerek, Paris İklim Anlaşması hedefi olan küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlama yolunda ilerleyebiliriz. Ve yeşil taşımacılık, küresel ticaretin karbon nötr bir şekilde büyümesine yardımcı olabilir.
Temelde, okyanus ve iklim değişikliği birbirinden ayrı düşünülemez. İyi haber şu ki, son zamanlarda okyanus koruma ve gerçekten sürdürülebilir bir okyanus ekonomisi geliştirme konusunda artan bir ilgi var. Şirketler ve bankalar şimdi bu faaliyete dahil olmanın önemini görüyor. Okyanusla ilgili start-up’lar ve inovasyonlar filizleniyor. Hayır kurumlarının, sivil toplum örgütlerinin ve sivil toplumun süregelen çalışmaları birleşiyor. Okyanus bilimi, insan tarihinde daha önce hiç olmadığı kadar dikkat çekiyor ve mevcut jeopolitik gerilimlere rağmen, uluslararası arenada okyanus konusunda dikkate değer bir hareket var.
Örneğin, BM Genel Kurulu’nun 2021-2030’u “Sürdürülebilir Kalkınma İçin Okyanus Bilimi On Yılı” olarak ilan etme kararı, küresel taahhüt ve ivmenin bir kanıtı. Haziran 2022’deki BM Okyanus Konferansı’nda, hükümetler, endüstri ve sivil toplumdan katılımcılar, okyanusun sorunlarına yönelik çalışabilir, bilim temelli çözümler sunarak, okyanus ekosisteminin onarılması ve yönetecekleri deniz koruma alanlarının yaratılması ve genişletilmesine yönelik en az 1 milyar doları taahhüt ettiler. Toplantının ev sahipleri olan Kenya ve Portekiz, Birleşmiş Milletler’i okyanusu korumak, restore etmek ve sürdürülebilir bir okyanus ekonomisi geliştirmek için gerekli kaynakları yatırım yapmaya ve politikaları oluşturmaya taahhüt ettiler. İlerlemeleri ve sorumlulukları, bir sonraki BM Okyanus Konferansı’nda Haziran 2025’te yakından incelenecek.
Bunlar, zamanımızın üçlü gezegen krizleriyle başa çıkma mücadelemizde devasa adımlar – insan kaynaklı iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı ve yaygın kirlilik – ancak hiçbiri yürürlüğe girmediği sürece herhangi bir etkisi olmayacak. Ayrıca, fosil yakıtları kullanmayı durdurmazsak, gezegenimizdeki biyoçeşitliliği tehdit etmeye devam edeceğiz ve sonuç olarak da insanlığın varlığını tehlikeye atacağız.
Paris Anlaşması’nın başarılı olması, okyanuslar olmadan mümkün değildir. Dünya, 1.5°C hedefine ulaşmak için büyük ölçüde okyanus bilimi, yenilik ve gerçekten sürdürülebilir, sosyal sorumluluk sahibi bir okyanus ekonomisine yatırım yapmalıdır. Bu dönüşü, torunlarımızın hayatlarının buna bağlı olduğunu düşünerek yapmalıyız, çünkü çoğu için bu gerçektir.
Çeviri: Öykü Ay:
Kaynak: The ocean is our best chance to survive climate change, World Economic Forum, Peter Thomson
Fotoğraf: Pok Rie