Arıları öldüren böcek ilaçları yasaklansın!
Neonikotinoid bir böcek zehiri ve dünyada yaygın olarak kullanılıyor. Avrupa Birliği 2013 yılında üç neonikotinoid türünü yasakladı ve şu an tamamen yasaklanmasını gündeme almış durumda. Kanada da benzer şekilde bir yasağı tartışıyor. Ülkemizde ise neonikotinoid kullanımı tamamen serbest.
Neonikotinoidler, arıların yaşamını çok ciddi şekilde tehdit ediyor. Böcek ilaçları ve diğer birçok pestisit arılarda Koloni Çöküş Sendromu adı verilen ölümlere neden oluyor. Bu zehirler bitkilerin tohumlarına uygulanabiliyor, böylece bitki büyürken zehiri bünyesinde tutmaya devam ediyor. Bitkiyi yiyen böcekler de zehirlenerek ölüyorlar. Zehirin tohuma uygulanması, o tohumları yiyen canlıların da, serçelerde olduğu gibi, etkilenmelerine neden olabiliyor. Neonikotinoid içeren böcek öldürücülerin arıların yanı sıra küçük kuşlar ve benzeri canlılar için ölümcül olduğunu belirten çalışmalar da var. Yapılan diğer araştırmalar bu ilaçların, özellikle kuş, kelebek ve suda yaşayan omurgasızları da etkilediğini ortaya koyuyor.
Ayrıca bitkilere uygulanan neonikotinoidlerin büyük bir kısmı bitki yerine toprağa geçiyor ve toprakta 19 yıla kadar etkilerini yitirmeden kalabiliyorlar. Yani bu zehirlerin tam olarak hangi canlıya ulaştığını ve ne kadar zarar verdiği hesaplamak oldukça zor. Neonikotinodlerin doğada yol açtığı zararın tam boyutu henüz bilinmiyor. Ancak bu konuda ortaya çıkan her yeni gelişme, neonikotinoidlerin ekoloji için oldukça tehlikeli olduğunu gözler önüne seriyor.
Ne yazık ki tarım sektöründe kullanılan tarım ilaçları, gübreler, hormonlar, insan sağlığı ve ekosistem üzerindeki etkilerine yönelik uzun vadeli araştırmalar yapılmadan kullanıma sunuluyor. EPA gibi yapıların görevi, yıllarca kullanımdan sonra yapılan araştırmalar ile bu ilaçların kullanımına sınırlama getirmek veya yasaklamak değil, kullanıma sunulmadan gerekli araştırmaların yapılmasını sağlamak olmalı. Ekosistemimizi yıkıma uğratan bu ilaçların ülkemizde de yaygın bir şekilde kullanıldığını hatırlatalım.
Zehirli kimyasallar içeren ilaçlar kullanmayan, doğayla uyumlu ekolojik/organik üretim yapan üreticilerin desteklenmesi ve çoğalması bu nedenle çok önemli. İlgili kurumlar ve karar vericiler, bu konudaki yaptırımları ülkemizde de hızlıca uygulamalı, neonikotinoid başta olmak üzere böcek ilaçları yasaklanmalı, denetim ve bilinçlendirme çalışmalarına ağırlık vermeli ve ekolojik, doğayla dost ve sürdürülebilir yöntemleri teşvik etmeli.