Çözüm için aksiyon çağrısı
Küresel gıda sorununun çözümüne yönelik olarak dört ana başlık üzerinde durulması gerekiyor: onarıcı üretimi ölçeklendirme, sağlıklı bir diyete geçiş, doğayı onarmak ve gıda kaybını azaltmak.
Küresel gıda krizi, iklim krizini tetikleyerek bir kısır döngü oluşturuyor ve ortaya çıkan iklim değişikliği etkileri gıda güvensizliğini arttırıyor. Dünya Gıda Programı’na göre, şu anda 333 milyondan fazla insan ciddi şekilde açlık çekiyor; kurak, zorlu koşulların etkisiyle ürünler soluyor. Gıda fiyatları yüksek, tabaklar boş ve gelecekte bir rahatlama beklenmiyor. Bu açlığın temelinde, küresel gıda krizinin iklim krizini tetiklemesi ve ortaya çıkan iklim değişikliği etkilerinin gıda fiyatlarını ve güvensizliği artırması bulunuyor.
Değişim genellikle yerinden önetiliyor. Çiftçiler, balıkçılar, çobanlar ve çiftçiler, yerel ve geleneksel bilgiyi kullanarak doğayla işbirliği yaparak iklim değişikliği etkilerine uyum sağlıyor ve üretimi sürdürüyor. Ulusal ve yerel hükümetler, iş dünyası, yatırımcılar, hayırseverler ve sivil toplum, bu değişiklikleri ölçeklendirmeye yardımcı olmak için küresel gıda sorununa yönelik dört ana çözümü hayata geçirmesi gerekiyor.
1. Onarıcı üretimi ölçeklendirme:
- Küçük çiftçiler ve çobanlar tarafından zaten kullanılan doğa dostu, onarıcı, agroekolojik tarım uygulamalarını benimseyin.
- Günümüz gıda sistemleri genellikle enerji yoğun ve özellikle pestisitler, sentetik gübreler ve plastikler için fosil yakıtlara bağımlıdır. Agroekolojik tarım, yerel ve geleneksel bilgiyi kullanarak toprak sağlığını korur, biyoçeşitliliği artırır ve doğayı korur.
- Bu geçişin merkezinde yerli halk, yerel topluluklar ve kadınlar olmalıdır, çünkü onlar topraklarını, iklimlerini ve ailelerinin ihtiyaçlarını en iyi anlayanlardır. Örneğin, Güney Etiyopya’daki kadın başkanlı aileler, erkek başkanlı olanlarla aynı kaynaklara sahip olsaydı, mısır verimleri yüzde 40’a kadar artabilirdi.
2. Daha sağlıklı bir diyete geçiş:
- Daha sağlıklı ve sürdürülebilir diyetlere geçişi teşvik edin.
- Gıda sistemi dengesiz; nüfusun yüzde 9’u açlıkla mücadele ederken neredeyse yüzde 40’ı kilolu.
- Daha sağlıklı diyetler, iklim ve doğa dostu olup, özellikle baklagiller ve bitkiler gibi daha az hayvansal gıda içerir. Örneğin, ABD’nin ortalama diyetine göre, kırmızı eti tavukla değiştirmek 140 milyon daha fazla insanı besleyebilir.
3. Doğayı onarmak:
- Doğayı koruyun ve onarın; 2030’a kadar ısınmayı 1,5 °C’yle sınırlamak için gereken emisyon azaltmalarının üçte birine katkıda bulunabilir.
- Ağaç örtüsünün insanları sıcaktan ve yağmurdan koruması, mangrovlar ve mercan resifleri gibi ekosistemlerin deniz seviyelerinin yükselmesine karşı sahil hatlarını koruması gibi örnekler çoğaltılabilir.
- Bu onarım, biyoçeşitliliği koruyan yerli halklar ve yerel topluluklar için korumayı da içermelidir.
4. Gıda kaybını azaltmak:
- Küresel olarak üretilen gıdanın yüzde 13’ü hasat ile perakende arasında kaybolurken yüzde 17’si israf ediliyor.
- Halkın gıda israfını azaltmaya yönelik bir kampanya, gıda sevkiyatları için geliştirilmiş soğuk depolama altyapısı ve kullanım tarihine ilişkin tutarlı standartlar gerektiriyor.
- Birleşik Arap Emirlikleri, gıda kaybını ve israfını 2030’a kadar yarıya indirmeyi amaçlayarak gıda zincirindeki sorun alanlarını belirleyerek çözümler geliştirmeyi, davranış değişikliklerini etkilemeyi, teknolojiler geliştirmeyi ve toplum bilincini artırmayı hedefliyor. Geçen yıl Mısır’da düzenlenen COP27 iklim konferansında başlatılan 123 Taahhüdü aracılığıyla kamu ve özel sektör üyeleri de 2030’a kadar gıda kaybını ve israfını yarıya indirme konusunda taahhütte bulunuyor.
Çeviri: Öykü Ay
Kaynak: How to turn the food system from a driver of climate change into an accelerator of climate action, World Economic Forum, Razan Al Mubarak
Fotoğraf: Phoenix Han