Hatay Çiftçisi Toprağına Sahip Çıkıyor
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin Hatay’da yürüttüğü Tarımsal Üretimde Onarıcı Dönüşüm Projesi’ne katılan çiftçilerin sayısı artıyor. Toprağı onarmak, biyoçeşitliliği korumak, ekolojik ve ekonomik anlamda dirençli örnekler oluşturmayı amaçlayan projeye katılan çiftçi sayısı 120’ye ulaştı.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin, sürdürülebilir tarımsal üretimi yaygınlaştırmak, çiftçilerin refahını artırmak, sağlıklı gıdaya aracısız erişimin temellerini atmak üzere Hatay’da başlattığı “Tarımsal Üretimde Onarıcı Dönüşüm Projesi”nin ikinci dönemi yeni başvuran çiftçilere yönelik bilgilendirme toplantısıyla başladı.
Buğday Derneği, Ocak 2024’ten bu yana, bir yandan Hatay’ın farklı ilçelerindeki çiftçilere agroekoloji ve onarıcı tarım yöntemleriyle ilgili eğitim ve danışmanlık veriyor, diğer yandan da doğa dostu üretime geçiş dönemindeki çiftçilerin ürünlerini pazarlamalarına destek oluyor.
Projeye yeni katılan çiftçilere yönelik Hatay Güneş Koleji Toplantı Salonu’nda düzenlenen bilgilendirme toplantısında konuşan Buğday Derneği Strateji Kurulu üyesi Oya Ayman, sürdürülebilir üretime niyet eden çiftçilerle birlikte Hatay’da tarladan sofraya uzanan zincirin bütün halkalarında onarıcı bir dönüşümü hedeflediklerini söyledi.
Proje Koordinatörü Karel Büyükgazel de projeye ilk dönemde katılan öncü çiftçilerle beraber, hem insan ve çevre sağlığına zarar vermeyen sağlıklı ürünler yetiştirme hem de ürettikleri ürünlerin tüketiciye ulaşması konusunda ciddi bir yol kattetiklerini belirtti. Büyükgazel, önümüzdeki dönemde bir yandan yeni katılan çiftçilere eğitimler ve malzeme desteği verirken, diğer yandan da katılımcı tüm çiftçilere üretim süreçlerinde rehberlik etmeye, danışmanlık ve pazarlama desteği sunmaya devam edeceklerini kaydetti.
Ocak 2024’ten bu yana onarıcı tarım eğitimlerine katılarak agroekolojik üretime geçiş yapan çiftçilerden Gökmen Ekiz, “Şartlarımız, verim, mevsimler o kadar değişti ki artık bildiklerimiz bile bize yetmiyor” diyerek, şöyle devam etti: “30 yıldır çiftçilik yapıyorum. Projeye katıldığım günden bu yana çok değerli bilgiler edindim. Bu bilgileri uygulayarak bu yıl hiç tarım zehiri ve suni gübre kullanmadığım için giderlerim çok azaldı, en önemlisi toprağımı 15-20 yıl önceki canlılığına nasıl kavuşturacağımı öğrendim.”
Proje danışmanlarından Dr. Gülay Beşirli ise agroekolojinin bir yaşam felsefesi oluğunu belirtek “Bu felsefeyi benimsediğinizde sadece toprağınızı, suyunuzu, biyolojik çeşitliliğinizi korumakla ve zararlıları kontrol altına almakla kalmayacak aynı zamanda birlik olarak hem üretimde hem de pazarlamada kuracağınız dayanışmayla daha güçlü olacaksınız.” dedi.
Buğday Derneği yetkilileri ve ilk dönemin öncü çiftçileri, projenin ilk yılında yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdikleri toplantıda yeni katılımcı çiftçilerin sorularını da yanıtladılar. Toplantıya Hatay İl Tarım Müdürlüğü, ziraat odaları, kooperatif temsilcileriyle birlikte projenin eğitim ve tarımsal üretim sponsoru Türkiye İş Bankası Tarım Bankacılığı temsilcileri de katıldı.
Hatay’da Tarımsal Üretimde Onarıcı Dönüşüm projesinin ilk dönemine katılarak eğitimlerini tamamlayan çiftçilerin bazıları hasatlarını tamamlarken, bazılarının üretim süreçleri devam ediyor. Çiftçilerin hasat ettiği ürünler bölgedeki kadın kooperatifleri tarafından işlenerek satışa sunuluyor.
Buğday Derneği, proje kapsamında üretilen ürünlere pazarlama desteği de veriyor. Agroekolojik üretime geçiş dönemindeki çiftçilerin ürünlerine ve üreticilerin hikâyelerine hatayicinbirlikte.org web sitesinden ulaşılabiliyor.
Karakılçık buğdayından biber salçasına…
Proje, Hatay’ın tarımsal üretiminde ve mutfak kültüründe öne çıkan ürünlere odaklanıyor: Karakılçık bulguru ve unu, biber ve domates salçası, domates kurusu, nar ekşisi, narenciye, tıbbi ve aromatik bitkiler. Uzmanların bu ürünleri yetiştiren çiftçilere vereceği eğitimler 4 Ekim’de başlayacak. Samandağ ve Antakya olmak üzere iki bölgede gerçekleştirilecek eğitimler agroekoloji, toprak onarımı, su yönetimi, yetiştiricilik, hastalık ve zararlılarla mücadele, sağlıklı gıdaya aracısız erişim, topluluk destekli tarım, finans yönetimi ve dijital pazarlama konularını kapsayacak. Proje kapsamında verilecek eğitimlerin yanı sıra örnek uygulama alanlarına geziler düzenlenerek, çiftçiden çiftçiye deneyim aktarımı yapılacak.
Agroekolojik üretimin Türkiye’de yaygınlaşması için çaba gösteren Buğday Derneği, Hatay’da Tarımsal Üretimde Onarıcı Dönüşüm projesiyle, depremin ardından yaşamını ve üretimini yeniden kurgulamaya çabalayan bölge çiftçisinin refahını ve üretiminin sürekliliğini hedeflerken, tarımsal üretim ve gıda tedarik sistemlerinde Türkiye’nin diğer bölgelerinde de uygulanabilecek ekonomik ve ekolojik anlamda dirençli bir model oluşturmayı amaçlıyor.
Aralık 2025’e kadar devam edecek projede çiftçi eğitimleri ve tarımsal üretim faaliyetleri
Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından destekleniyor. Buğday Derneği üyesi İzel Levi Coşkun ile
BÜNSA Döküm A.Ş.’nin de desteklediği proje ekibinin ulaşım sponsorluğunu ise ALD Automotive üstleniyor.