Kompostlanabilir ambalajlar neden bizi tek kullanımlık günahlarımızdan kurtaramıyor?

Çoğumuz bir çöp kutusunun yanında durup, bir ambalaja dikkatle bakarken onun akıbetini çözmeye çalışmışızdır. Geri dönüştürülebilir mi? Doğrudan çöp kutusuna mı atılmalı? Giderek yaygınlaşan üçüncü bir seçenek daha var: kompostlanabilir olabilir. Peki o zaman ne yapmalıyız?

Çoğu kompostlanabilir ambalaj, zaten bildiğimiz ambalajlara neredeyse tamamen benzer görünüyor ve hissediliyor. Çoğu genellikle kompostlanabilir olmayan muadillerini taklit ediyor: kahve fincanları, cips paketleri, paket servis yiyecek kutuları vb. Kompostlanabilir ambalajlar, çoğu ambalajdan farklı olarak, mısır nişastası gibi bitki bazlı malzemelerden yapılır ve uygun koşullar altında doğal yolla biyolojik olarak parçalanır. İlk bakışta bu, pazardaki tek kullanımlık yiyecek ve içecek ambalajlarının çokluğu ve giderek artışı gibi büyük bir soruna güzel bir çözüm gibi görünüyor.

The Big Plastic Count, Birleşik Krallık hanelerinin her hafta 1,7 milyar parça plastiği çöpe attığını ve bunun %83’ünün yiyecek ve içecek için olduğunu ortaya çıkardı. Kompostlanabilir ambalajların cazibesi, “doğal” olmaları ve zararsız bir şekilde parçalanmaları, geleneksel tek kullanımlık ambalajlarla birlikte gelen tüm suçluluk ve atığı ortadan kaldırmaları. En azından hayal bu. Ancak, kulağa gerçek olamayacak kadar iyi gelen çoğu şey gibi, gerçek daha karmaşık.

1. Kompostlanabilir ambalajların, tek kullanımlık ambalaj günahlarımızı temize çıkarma potansiyeline karşı şüpheci olmak için üç ana neden var. İlk olarak, genellikle gözden kaçan kritik bir detay: uygun koşullar altında biyolojik olarak parçalanır. Bu da büyük ölçüde endüstriyel kompostlama tesisleri anlamına gelir. Birleşik Krallık’ta bu tür tesisler nadirdir, ancak kompostlanabilir ambalajları oraya ulaştıracak toplama sistemleri daha da nadirdir. Birleşik Krallık’taki çoğu yerel yönetim, bu ambalajları gıda atık kutularında kabul edemez. Dolayısıyla, bu ambalajların kompostlanacağı düşüncesi bir hayalden ibarettir: genellikle normal bir çöp kutusuna atılacak veya geri dönüşümü kirleteceklerdir.
2. İkincisi, kompostlanabilir ürünler için özel çöp kutuları bulunsa bile, insanların ellerinde kompostlanabilir bir ambalaj tuttuklarını fark etmeleri zordur. Eğer bu ambalaj, daha aşina olduğumuz geri dönüştürülebilir veya tek kullanımlık ambalajlar gibi görünüyorsa, insanların onu farklı şekilde değerlendirmesini neden bekleyelim? Üreticiler bunu ayırt etmek istediklerinde bile, genellikle “bitkilerden yapılmıştır” gibi pratikte pek de faydalı olmayan belirsiz ifadeler kullanırlar, bu da doğru çöp kutusunu ararken pek yardımcı olmaz.
3. Üçüncüsü, doğru şekilde bertaraf edildiğinde bile, kompostlanabilir ambalaj, geleneksel ambalajlardan otomatik olarak daha iyi bir çevresel seçenek değildir. Ambalaj türlerini karşılaştırmak karmaşıktır ve mikroplastikler, toksisite, arazi kullanımı, biyolojik çeşitlilik, toprak, su ve insan sağlığı üzerindeki etkiler gibi konuları değerlendirmeyi içerir. Kısacası, kompostlanabilir ambalajlara geçiş, atık krizlerimize bir çözümden çok bir dikkat dağıtıcı olabilir. 

Kompostlanabilir ambalaj yerine ne yapmalıyız?

Tek kullanımlık kültürümüzü dönüştürecek ve tüm ambalaj sorunlarımızı çözecek bir panzehir yok. Ancak, bir arada kullanıldığında, geleceğin yakın geçmişten çok farklı görünmesini sağlayabilecek birçok araç elimizde mevcut. İlk prensip, atık hiyerarşisine bakmak ve gereksiz ambalajları tamamen azaltmaya odaklanmaktır. Atık odaklı kar amacı gütmeyen kuruluş WRAP, Birleşik Krallık’ta her yıl kesilmemiş meyve ve sebzelerin paketlenmesinde zor geri dönüştürülen 70.000 ton plastik kullanıldığını ve bunun %50’sinin 2030’a kadar kaldırılması gerektiğini iddia ediyor.

Sonraki adım, tekrar kullanılabilir ürünlere yönelmektir. Londra’daki açık hava pazarı Mercato Metropolitano, geçen yıl 40’tan fazla yiyecek standının %90’ını iade edilebilir tabaklara çevirdi. Sadece yedi ayda, tek kullanımlık ambalajlardan 190.000 parçadan fazlasını tasarruf ettiler, ayrıca ambalaj maliyetlerinde 50.000 £ tasarruf sağladılar. Biraz hayal gücü ve iradeyle bu yapılabilir. Tekrar kullanım mümkün olmadığında, halk tarafından iyi anlaşılan ve etkili bir şekilde geri dönüştürülen ambalajları seçmek genellikle en iyi seçenek.

Geri dönüşümden sonra, kompostlanabilir ürünlerin de yeri var. Özellikle gıda atık kutusuna gidecek olan her şey için (çay poşetleri, kahve kapsülleri, meyve etiketleri) veya gıda ile kirlenmesi muhtemel esnek plastik ambalajlar gibi geri dönüştürülmesi zor malzemelerin yerini almak için önemli bir seçenek olabilir. Ancak, bu, ambalajları toplamak için uygun endüstriyel kompostlama altyapısının bulunduğu yerlerde yapılabilir. Kompostlanabilir ambalajların etkinliğini artırmak için yapabileceğimiz çok daha fazla şey var.

Kar amacı gütmeyen Hubbub, Birleşik Krallık Araştırma ve İnovasyon Kurumu tarafından finanse edilen, iki yıllık çok paydaşlı bir girişimin parçası olarak, Sheffield Üniversitesi’nden psikologlarla birlikte tüketici davranışları üzerine denemeler gerçekleştirdi. Bu girişim, Birleşik Krallık’ta kompostlanabilir ambalajların etkin bir şekilde toplanması ve kompostlanmasının nasıl sağlanabileceğini keşfetmeyi amaçlıyor.

Bu denemeler, neler yapmamız gerektiğini açıkça ortaya koydu: Standartlaştırılmış etiketleme iyi bir başlangıç ​​olur; tüm kompostlanabilir ürünler üzerinde zorunlu, özel bir sembol ve ambalajla ne yapılması gerektiğini halka anlatan net talimatlar bulunmalıdır. Ayrıca, insanların ambalajın kompostlanabilir olduğunu anlamasını sağlamak için ambalajın ön yüzünde net mesajlar olmalıdır. Bu kulağa bariz gelebilir, ancak şu anda ki uygulamalar böyle değil.

Son olarak, kompostlanabilir ambalaj etiketlemesi, çöp kutusu işaretleri ve iletişimlerde standart olarak tutarlı bir renk kullanılmalıdır. Bu, insanların kompostlanabilir ürünleri tanımlamasına ve doğru şekilde atmasına yardımcı olacaktır; örneğin, hepimiz pembe bir etiketin kompostlanabilir anlamına geldiğini bilseydik, hangi kutuya atılacağı konusunda artık kafa karışıklığı yaşamazdık. Daha fazla bilgi ve öneriyi Hubbub’un Unearthed raporunda bulabilirsiniz.

Kompostlanabilir ürünlerin doğru tercih olduğu zamanlar vardır, ancak tek kullanımlık plastik alışkanlığımızı, suçluluk duymadan biyolojik olarak parçalanabilir ambalajlarla değiştirebileceğimizi düşündüyseniz, size kötü bir haberim var: Bu sorunun basit bir çözümü yok. Yapmamız gereken şey, daha az atık üretmek ve kurtulamayacağımız atıklarla ne yapılması gerektiği konusunda halkı doğru yönde desteklemek için çaba göstermek.

Haber: Alex Robinson – Reuters.com

Çeviri: Özlem Gürtunca