Saksıda yeşillik nasıl yetiştirilir?
Buğday Derneği Strateji Kurulu Üyesi Mehmet Gürmen, saksıda yeşillik yetiştirmeyi anlattı: “Salatanızı süsleyecek yeşilliklerle hem tohumdan bir yaşam döngüsünü başlatmanın heyecanını tatmış olursunuz hem de sofranızdaki leziz tabağın kutlamasını yapabilirsiniz.”
Düşen cemrelerden sonra kapımızın ardına gelmiş olan bahar havası tohum ekme zamanını müjdeliyor…
Bu yazımızda, “Evimizde, saksıda, balkonumuzda, terasımızda da bir şeyler yetiştirebilir miyiz?” sorusunun yanıtını arıyoruz. Yanıt: “Tabii ki yetiştirebiliriz.”
Bir bahçe veya toprak kadar alanımız, koşullarımız yoksa da, tıpkı çiçekler gibi bazı türden bitkileri saksımızda yetiştirebiliriz. Ancak derine kök salan ve toprak/besin ihtiyacı fazla olan bitkilerin saksıda yetiştirilmesinin çok kolay ve mümkün olamayacağını da hatırlatmadan geçmek olmaz.
Peki saksıda neler yetiştirebiliriz? Biz marul, turp, roka, tere, soğan, fesleğen, nane, kişniş, biberiye gibi bitkileri öneriyoruz.
Genellikle salatanızı süsleyecek bu malzemelerle hem tohumdan bir yaşam döngüsünü başlatmanın heyecanını tatmış olursunuz hem de bu sürecin sonunda sofranızdaki leziz tabağın kutlamasını yapabilirsiniz. Hadi o zaman, başlayalım!
- Olabildiğince derin ve geniş saksılar: En az 10 cm derinliğinde – tercihen 20 cm veya daha derin, en az 10-15 cm genişliğinde olmasına dikkat edelim.
- Saksı toprağı: Fidancılardan hazır olarak karışımlı toprak edinebileceğimiz gibi, kendimiz de aşağıdaki malzemeleri eşit oranda karıştırarak ideal saksı toprağı elde edebiliriz.
- Kompost (eğer kendiniz evde yapıyorsanız) veya solucan gübresi
- Torf
- Kumlu bahçe toprağı
- Diğer malzemeler:
- Kum
- Az miktarda çakıl (saksının altına 1 cm kadar)
- Tohum
Kompost 
Tohum çimlendirme toprağı
Saksı hazırlama
Öncelikle saksımızın en altında delikler olduğundan emin olalım. Bu delikler fazla sulama suyunun saksının altından çıkarak tepsisine tahliye olmasını sağlar ve böylece bitkinin kökleri fazla su içinde kalıp çürümezler. Delikler aynı zamanda kök havalanmasına da yardımcı olurlar.
Saksımızın altında delik yoksa ufak bir çivi ile 2-3 yerinden delebiliriz. Deldiğimiz saksıyı tepsisine oturtuyoruz ve içine 1 cm kadar çakıl, sonrasında üzerine çakılı örtecek kadar kum koyuyoruz. Daha sonra kompost-torf-toprak karışımımızı dolduruyoruz ve saksımız ekime hazır.
Tohum ekimi
Saksımızın içine toprağı küçük parmağımızla 5-10 mm’den derin olmayacak şekilde eşeleyip içine üretmek istediğimiz bitkinin tohumunu/tohumlarını bırakıp tekrar nazikçe tohum deliğini kapatıyoruz. Bu şekilde tüm tohumları ektikten sonra bir spreyli (fısfıs) sulama şişesi ile toprağı suluyoruz.
Can suyu denilen bu aşamada bocalama veya çeşme altından yoğun bir şekilde sulama yapmamaya özen gösterelim. Verdiğimiz suyun saksının altındaki deliklerden çıkacak kadar fazla olmasına dikkat edelim. Sulama işleminden sonra saksımızı, ılık bir yere yerleştiriyoruz.
Sulama ve bakım
Tohum ekiminden çimlenmeye kadar olan ilk evrede saksımızı yerini değiştirmeyelim. Bu süreçte toprağın sürekli nemli olması ve ortam sıcaklığının belirli bir sıcaklık üstünde olması tohumun çimlenmesi için gerekli şartları sağlayacak olmasından dolayı önemlidir.
Toprağın nemini nazikçe her gün elimizle kontrol edelim, kurumadan sürekli olarak sulayalım. Eğer her gün sulama şansımız olmazsa saksının üzerine streç film veya kullanmadığınız bir poşeti bağlayabilir ve topraktaki nemin uçmasını engelleyebiliriz. Bu örtme işlemi aynı zamanda sera etkisi yaratacağı için, ilk kez tohum çimlendirecek kişilere özellikle tavsiye ederiz.
Tohumlar çimlenmeden önce saksı kuytu bir yerde bulunabilir ancak çimlendikten sonra mutlaka az da olsa gün ışığı alacakları bir yere taşınmalıdır. Asla aşırı sulama yapılmamalı, çimlendikten sonra birkaç günlük aralıklarla ve nemi azalırken sulama yapılmalıdır.
Fesleğen 
Biber 
Turp 
Kişniş
Unutmayalım: Tohumlar çimlendikten sonra bitkilerin toprağın üzerinde gelişecek gövdesi ve yaprakları fotosentez yapmak için mutlaka gün ışığına ihtiyaç duyacaklardır.
Yeşilliklerimiz geliştikten sonra hasat edilecek zaman geldiklerinde kökünden koparmak yerine bir makasla toprağın 1 cm üzerinden keserek hasat edersek kalan kısmından yeniden ürün vermeye devam edecektir.
Afiyet olsun!
Yazı: Mehmet Gürmen – Buğday Derneği Strateji Kurulu Üyesi
Bu faydalı yazı için teşekkür ederim. Hayatımızda keşke böyle güzelliklere daha fazla yer ve zaman ayırabilsek…
Elinize sağlık gayet net bilgiler
Atalık tohum,fide nereden temin edebilirim?
Yerel/atalık tohum bulma ile ilgili olarak buradan ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.