Sürdürülebilirlik kavramını günlük hayatta somutlaştırmak için

Devletlerden sürdürülebilir kalkınma hedefleri beklerken, bizim de birey olarak sürdürülebilir yaşam pratikleri geliştirmemiz gerekiyor… Ancak tek tek bireyler olarak günlük tercihlerimizin toplamı, sürdürülebilir bir yaşam oluşturabilir. Yeşil tüketici olmak ve günlük yaşantımızı yeniden gözden geçirmek için bize yol gösterebilecek birkaç öneri:

• Evimizin izolasyonunu iyileştirerek ısınma ihtiyacını azaltıp enerji ve para tasarrufu sağlayabiliriz.
• Aydınlatmada floresan veya eko-ampulleri kullanabiliriz. Standart olanlara göre yüzde 80 daha az enerji harcarlar. Ayrıca dolaylı aydınlatma yerine direk ışıklandırmayı tercih edebiliriz.
• Boydan boya halı yerine sürdürülebilir kaynaklardan ahşap, mantar veya sisal keneviri gibi yer kaplamaları seçerek hem tozdan, hem de suni liflerden salınan kimyasallardan kurtulabiliriz. Bu ahşabın bakımında da zehir içermeyen temizleyiciler, leke çıkarıcılar, cilalar seçebiliriz.
• Ahşap mobilyalar, pamuk yatak takımları, taş banyolar tercih edebiliriz. Doğal malzemeler hem güzel, hem sağlıklı, hem de doğa dostudur. Bol atık bırakan ve kirleten süreçlerden geçmezler ve bizimle işleri bittikten sonra doğaya rahatça dönebilirler.
• Günümüzde kurşunsuz ve su bazlı boyalar üretiliyor. Bunları çözücü bazlı olanlara tercih edebiliriz. Daha da iyisi, artık ekolojik boyalar da var.
• Yeni elektrikli ev aletleri alırken, yüksek verimli, CFC içermeyen ve düşük enerji harcayan modelleri tercih edebiliriz.
• Duş başlığımızı su tasarrufu yapan modellerle değiştirerek hem sudan, hem de fazla suyu ısıtmak için kullandığımız enerjiden tasarruf yapabiliriz.
• Alışverişlerimizde, malın bize gelene kadarki yolunu da hesaplamalarımıza katarak alım tercihlerimizi yapabiliriz. Yerli eşdeğeri olan tonlarca tüketim maddesi her gün dünyayı dolaşarak yeni tüketiciler arıyor. Yerel mal hem yerel ekonomiyi, hem çevreyi korur.
• En iyi atık, üretilmemiş atıktır. Tüm alışverişlerimizde paketi en az olan ürünü tercih edebiliriz. Daha az paket, daha az enerji, daha az atık ve daha az kirlilik demektir.
• Beslenmemizde ekolojik ürünlere ağırlık verebiliriz. Hem sağlığımızı, hem de tarımda kimyasalların kullanımını önleyerek, doğayı korumuş oluruz.
• Dünya balık varlığının dörtte birini son yüz yılda tükettik ya da tüketmek üzereyiz. Özellikle balık tüketimimizi, türlerin üreme dönemleri dışında yapmalıyız.
• Ulaşımda toplu taşıma araçlarını, yakın yerlerde yürüyüşü veya bisikleti kullanabiliriz.
• Otelde konaklamalarımız süresince çarşaf ve havlularımızın her gün değişmemesi için resepsiyona not bırakabiliriz. Böylece su ve deterjan kullanımının anlamlı derecede indirilmesine katkıda bulunabiliriz.
• Kamp ya da doğa yürüyüşlerinde nehir ve göl kıyılarında kullandığımız deterjanlar ve diğer temizleyiciler doğrudan su kirliliğine sebep olur. Bu nedenle içindeki ve çevresindeki canlı yaşamı tehdit eder. Doğada parçalanabilir olduğundan arap sabunu tercih edebiliriz.
• Arap sabununu evimizde de bulaşık ve ev temizliğinde kullanabiliriz.
• Camları temizlemek için en etkin malzeme, doğa dostu bir ürün olan sirke, doğal sabun ve su karışımıdır: 2 bardak su, 1 bardak beyaz damıtılmış sirke ve yarım çay kaşığı doğal sıvı deterjan veya sabun.
• Özellikle bahçeli evlerde mutfak atıklarımızdan kompost yaparak hem çöpümüzü yüzde %40’a varan oranda azaltabiliriz, hem de bahçemize doğal gübre sağlamış oluruz.
• Tuvaletlerimizde sifon suyuna renklendirici koyma, çamaşır suyu ile temizlik, suni kokular gibi alışkanlıklarımızdan vazgeçebiliriz. Bunlar hem temizlikte etkin değildirler, hem de kirletici olarak çevre için çok ciddi tehdit oluştururlar. Çamaşır suyunun içerdiği klorin, su ile birleştiğinde çok tehlikeli ve kalıcı olan organolorinlere (mutajenler, karsinojenlere) dönüşür.
• Odalarımızın, dolaplarımızın düzel kokması için kimyasal spreyler yerine, taze veya kuru çiçekler, meyveler veya baharatlar kullanabiliriz.

Kaynaklar:

Caring for Future, Action for Europe’s Environment, Office for Official Publications of the European Communities; Luxembourg, 1998

Naked Body, The Body Shop Dergisi, Bahar, 1999

Care2 – “The Healty Home” www.care2.com/channels/lifestyle/home/#55

*Onur Tatar’ın 2002’de Buğday Ekolojik Yaşam Dergisi’nde yayımlanan yazısı.