Termosu ile gelene indirim! #kahvemtermosta

Kahvecilerden plastik bardakta, plastik pipetli kahve satın almak OUT; kahveyi termosla, indirimli satın almak IN.

2018’de, Birleşmiş Milletler Çevre Programı okyanuslardaki plastik sorununu çevreyi etkileyen altı en önemli acil durum arasında gösterdi (diğerleri arasında iklim değişikliği, okyanus sularının asitlenmesi ve biyolojik çeşitliliğin azalması gibi başlıklar yer alıyor). Akdeniz’de, aralarında 60 balık türü, 3 deniz kaplumbağası türü, 9 deniz kuşu türü ve 5 deniz memelisi türünün (ispermeçet balinası, fin balinası, alfalina, Grampus ve çizgili yunus) yer aldığı 134 tür plastik mağduru. Günümüzde deniz kuşlarının %90’ının midesinde plastik parçaları var (1960’ta %5); denizlere akan plastiği azaltıcı herhangi bir tedbir alınmadığı takdirde 2050’ye gelindiğinde bu oran %99’a çıkabilir.[1]

Plastik krizinin sebebini uzaklarda aramamak gerek. Plastik her yerde; kullandığımız karton bardaklarda, pipetlerde, poşetlerde, diş fırçamızda, gıda ambalajlarında. Kısaca günlük ihtiyaçlarımızı karşıladığımız basit eylemlerde bile plastik atık üretiyoruz. Buna karşın, dünyada atık çıkartmadan yaşama felsefesi hızla yükselmeye devam ediyor. Türkiye’de de “Sıfır Atık” adı altında, hem bireysel çabalar hem de poşetlerin ücretli olması gibi bir takım caydırıcı önlemler görmek mümkün. Kullan-at kültürünün sağlamış olduğu konforu reddedip basit önlemlerle atığını azaltanların sayısı artıyor. Kahvecilerden plastik bardakta, plastik pipetli kahve satın almak OUT; kahveyi termosla, indirimli satın almak IN.

10 yıl kadar önce, eşyalarını sadeleştirerek daha fazla deneyime yer açma çabası ile yola çıkan Hale Acun Aydın, bu konuda Türkçe çok fazla kaynak olmadığını görerek türkişiminimalizm adlı blogunu açmış. ‘Az çoktur’ felsefesi ile Amerika’daki tüketim kültürüne tepki olarak ortaya çıkan Minimalizm akımına Türk usulü bir yorum katmış. Son zamanlarda sıfır atık konusunda yazma ve uygulama girişimlerinde olan Hale Hanım, bir gün #kahvemtermosta hareketini başlatmış.

Hale Acun Aydın: Karton bardaklar suyla temas ettiğinde kartonun hamurlaşmaması ve ele zarar vermemesi için içleri ince bir plastik kaplama ile sıvanıyor. İki farklı ham maddenin birbirine bu kadar yapışması ise bu bardakların geri dönüşümünü engelliyor. Çözüm ne derseniz, en baştan o bardakları kullanmamak.

Eğer bir yere gidip kahvenizi orada içiyorsanız, varsa kupa ya da fincanda istemek en güzeli. Ama bazen mekânlarda kupa/fincan seçeneği olmuyor. İşte o zaman sizin hazırlıklı olmanız gerekiyor. Yanınızda taşımak için emaye/metal gibi dayanıklı bir bardak (tabii sık sık dışarıda kahve içiyorsanız) sizin yıl boyunca neden olacağınız karton bardak çöpüne engel olacaktır.

Özellikle de al götür kahve içenler içinse geri dönüşmeyen kâğıt bardakların kullanımının azalması için #kahvemtermosta diye bir hareket başlattım. Aslında ilk amacım özellikle de al-götür kahve satan mekânlara ulaşmak, onlara termosları ile gelenlere onların bu çabasını teşvik amacıyla sembolik de olsa bir indirim yapmalarını sağlamaktı. Ben termos diyorum ama bu yukarıda bahsettiğim gibi yanınızda taşıdığınız kupa da olabilir bardak da. Artık bu konuda hassas olanlar için gerçekten birçok seçenek bulunabiliyor. Sıfır atık ürünlerinin satıldığı dükkânlara bakabilir ya da evinizden bir (dayanıklı) bardağı çantanıza atabilirsiniz.

#kahvemtermosta hareketini duyurmak ve yaymak için hem kendim birçok yere yazdım, onları ziyaret edip yüz yüze görüştüm hem de Instagram başta olmak üzere farklı mecralardan bu çabaya destek vermek isteyenler kendi bildikleri sevdikleri mekânları da bu harekete davet ettiler. Başlangıçta bunu kendi insiyatifi ile yapan 4-5 yer varken 4 ayın sonunda 100 mekâna ulaştık. Benim ilk hedefim 50, ikinci hedefim 100, 3. hedefim ise her ilde en az 1 destekçi mekân olmasıydı. İlk 2 hedefe bu kadar hızlı ulaşmak şimdi 3 haneli bir sayıdan bahsetmek çok mutluluk verici. İşin daha güzel yanı ise bu hareketin bireysel anlamda da çok sahiplenilmesi. Sadece bir yere gidip kahve içenler değil, evlerinde kahve hazırlayıp çıkanlar hatta bu hareketten ilhamla kendi suyunu yanında taşıyanlar çoğaldı. Ofislerinde, okullarında vs. karton bardak olan yerlerde, o karton bardakları kaldırıp kupa/bardak kullananların sayısı arttı. Bu hareket çok güzel sahiplenildi.

#kahvemtermosta hareketinden bugün haberdar olduysanız:

Dışarıda kahve içerken size karton bardakta servis ediliyorsa, fincanda vermelerini isteyebilirsiniz.

Okula, işe, yürüyüşe vs. kahve alıp gidiyorsanız, yine kapaklı karton bardakta taşımak yerine hem daha güvenli olan hem de kahvenizi sıcak tutacak bir termos edinip kahvenizi onunla satın alabilirsiniz.

Size en yakın mekanın hangisi olduğunu öğrenmek için turkisiminimalizm sitesinde kahvemtermosta başlığı altındaki mekânlara bakabilirsiniz.

Eğer yakınınızda #kahvemtermosta destekçisi bir mekân yoksa, siz onları bu harekete davet edip sıfır atık yolunda önemli bir adım atabilirsiniz.

Yazan: Gözde Özbey (Buğday Gönüllü İletişim Ekibi)

Kaynak: [1] WWF – Akdeniz Plastik Raporu